Jeżeli A = Z… Spotkanie autorskie i warsztaty detektywistyczne z Dariuszem Rekoszem

Wśród dorastających wraz z nami licznych marzeń dzieciństwa, było posługiwanie się tajemniczą mową lub szyfrem, zrozumiałym wyłącznie dla nas i najbliższego nam, nieodłącznego towarzysza zabaw i wspólnika figli. Owszem, bywają przyjaciele tak sobie bliscy, że mogą porozumiewać się bez słów. Jednak czy wypracowanie sobie wewnętrznego kodu, niemożliwego do złamania dla osób postronnych nie jest ekscytujące? Ależ tak! We wtorek, 20 września, Szóstoklasiści ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Dębicy poznawali podstawy szyfrowania ucząc się, czym jest alfabet podstawieniowy i tablicowy oraz… jak wykorzystać do kodowania wiadomości klawiaturę. Spotkanie autorskie i warsztaty detektywistyczne z Panem Dariuszem Rekoszem obfitowały w niekonwencjonalną wiedzę, wywołując dreszcz fascynacji oraz wyraźnie rozbudzając drzemiące w Młodzieży upodobanie do przygód. Gdyby szyfrowanie było przedmiotem wykładanym w zwykłych szkołach, Szóstoklasiści z SP nr 3 pod kierunkiem Pana Dariusza z pewnością prędko nauczyliby się łamać zawikłane cykle najtrudniejszych kluczy depeszowanych wiadomości.

Pan Dariusz Rekosz jest twórcą wszechstronnym – pisarzem, autorem scenariuszy i słuchowisk radiowych, felietonistą i animatorem kultury. Podczas gdy starsi Odbiorcy znają go z kryminałów i komedii, dziecięcy Czytelnik poznał Autora dzięki wciągającym książeczkom detektywistyczno-przygodowym, w których wątek sensacyjny łączy się zgrabnie z realistycznością miejsc, łatwych do identyfikacji i pełnokrwistością postaci, równie przystępnych w utożsamieniu, co dla Odbiorcy, zwłaszcza młodszego, jawi się szczególną zaletą. Dołączywszy do tego zapierającą dech w piersiach akcję, wiodącą do niesamowitej zagadki, pozornie łamiącej prawo prawdopodobieństwa – otrzymujemy to, co mali detektywi kochają. Niech za przykład posłuży uwielbiana seria o parze szkolnych detektywów: Leszku Morszolu oraz Alicji Pankiewicz pt. „Mors, Pinky i…”. Pan Dariusz uwielbia snuć opowieści i zamiłowanie to uwidoczniło się podczas naszego spotkania.

Rozpoczęliśmy od rozmów o tym, czym właściwie jest język i do czego służy. Pan Dariusz przybliżył Słuchaczom niuanse zbieżności fonetycznych i ich znaczeniową odległość. Odwołał się również do arbitralności znaku i roli nas, jako jego użytkowników. Wskazał również Dzieciom na umowność poszczególnych znaków – liter, które właściwie w każdym momencie na podstawie umowy mogłyby stracić znany nam kształt na rzecz innego. Pisarz zwrócił uwagę na najbardziej rozpowszechnione języki i odmienność alfabetów, a także odniósł się do autorów… sztucznych języków – Tolkiena czy Ludwika Zamenhofa. Pan Dariusz zaprezentował Dzieciom najprostszy z możliwych szyfr podstawieniowy, bazujący na alfabecie, po czym przeszedł do nieco trudniejszego szyfru z przesunięciem, wygodnego i poddającego się licznym modyfikacjom. Uczestnicy warsztatów mieli możliwość zaszyfrowania w ten sposób własnego imienia i po krótkim ćwiczeniu mogli przejść do nieco trudniejszego szyfru tablicowego. Oczywiście, Pan Dariusz nie omieszkał ostrzec Dzieci przed czyhającym na nie niebezpieczeństwem zdekodowania wiadomości zaszyfrowanych na różne sposoby i wskazał strategie, utrudniające odczytanie wiadomości przez niepowołane osoby. Pokazał również, jak bajecznie prostym narzędziem służącym szyfrowaniu może być lusterko. Szóstoklasiści z zadziwieniem i aprobatą przyjęli wiadomość, iż do szyfrowania może śmiało posłużyć coś, czego używają każdego dnia – klawiatura.

Uczestnicy warsztatów, prowadzeni przez Pana Dariusza po meandrach szyfrowania mieli liczne okazje do wykazania się spostrzegawczością, błyskotliwością oraz zmysłem logicznym podczas niezliczonych zagadek. Zadania stawiane przed Szóstoklasistami nie opierały się wyłącznie na najprostszych metodach szyfrowania, lecz odwoływały się do umiejętności szybkiego kojarzenia. Co więcej, rozmaite i wcale nie tak łatwe, zagadki przygotowane przez Pana Dariusza odnosiły się także do tego, czego w bibliotece nie może zabraknąć – książek. Te również, autorstwa Prowadzącego warsztaty, stanowiły kuszące nagrody dla najszybszych detektywów, łamiących szyfry i podających rozwiązania pytań najprędzej. Na koniec spotkania Dzieci wzięły udział w zabawie „Zgadnij tytuł”, w której na podstawie stopniowo ujawnianych ilustracji miały podać tytuł baśni, książki czy filmu animowanego. O ile jednak w pierwszej części obraz stopniowo wyłaniał się z bieli, o tyle w drugiej, Dzieci musiały odpowiedzieć na pytania, wpatrując się w kubistyczno-abstrakcyjne kompozycje.

Chociaż większość marzeń pozostaje w dzieciństwie, są takie, które towarzyszą nam przez całe życie, a które – wbrew pozorom są na wyciągnięcie ręki. Szóstoklasiści z SP nr 3 w Dębicy potrafią już zaszyfrować wiadomość i to na wiele sposobów. Dziękujemy serdecznie Panu Dariuszowi za wspólne wkroczenie na nęcącą każdego wielbiciela detektywistycznych wyzwań ścieżkę. Jesteśmy przekonani, że dla Uczestników warsztatów zdobyta wiedza posłuży jako inspiracja, zachęcająca do własnych poszukiwań i poszerzania horyzontów, odnajdywania ukrytych znaczeń i tworzenia nowych. Dziękujemy!

Spotkanie autorskie oraz warsztaty detektywistyczne zrealizowane zostały w ramach zadania „Bibliotek@rz Bliżej NAS” Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.