Narodowe Czytanie 2022 – „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza w MiPBP w Dębicy 

Wileńskim latem 1822 r. do rąk czytelników trafia tomik, mieszczący strofy pełne młodzieńczej buty i frenetycznego szaleństwa. „Ballady i romanse” zyskały sobie poczesne miejsce w klasyce polskiej literatury jako fundament romantycznego światopoglądu, operującego rygoryzmem moralnym, definitywnie odrzucającego supremację intelektu, a dopuszczającego do głosu intuicję. Podczas tegorocznej edycji Narodowego Czytania w MiPBP w Dębicy Publiczność wzięła udział w trzyaktowej podróży. W uwspółcześnionych adaptacjach kanonicznych ballad, z ust aktorów z Grupy Teatralnej TALIA oraz zaproszonych Gości padały dźwięczne frazy, rozpoznawalne i wciąż inspirujące. W widowisku wyreżyserowanym przez Panią Katarzynę Lamberską-Kot, wystąpiła młodzież z II LO w Dębicy oraz Goście, wcielając się w role dobrze znanych postaci. Spektakl zwieńczył koncert Państwa Eweliny oraz Damiana Krawców z Muzykomania Studio, których poruszające aranżacje rozrzewniających utworów spotęgowały melancholijno-subtelną nastrojowość wieczoru.

Okazuje się, że nawet po dwóch stuleciach od wydania „Ballad i romansów”, zajrzenie do tego niepozornego, bo obejmującego kilkanaście zaledwie utworów tomiku nadal obfituje w urzeczenia i stanowi źródło inspiracji. Mickiewicz, zręcznie przeplatając wątki baśniowe, bawiąc się konwencją i zacierając granice czasu oraz odbierając nam wrażenie rzeczywistości, udowadnia, że odporne na bieg lat, wartości pozostają niezmienne. Baśniowość, mitologia słowiańska i surowy postulat wierności zbiegły się w „Świteziance”. Podczas Narodowego Czytania w naszej bibliotece mieliśmy przyjemność obejrzeć tę balladę w adaptacji młodzieży z II Liceum Ogólnokształcącego w Dębicy z grupy teatralnej TALIA. Atrybuty aktorów – wieńce i girlandy z żywych kwiatów oraz wstęga, oznaczająca toń jeziora, a także nastrojowa muzyka przeniosły widzów do świata, w którym złamanie obietnicy równoznaczne jest z karygodnym naruszeniem ładu etycznego, a to domaga się surowej kary.

W drugim akcie naszej wspólnej romantycznej podróży oglądaliśmy świat oczyma duszy bezgranicznie kochającej dziewczyny. Jej wierze przeciwstawia się racjonalizujący wszelkie zjawiska starzec, nie dopuszczający do siebie choćby przeczucia zjawisk nadprzyrodzonych. Tutaj, w reinterpretacji „Romantyczności” na scenie pojawili się zaproszeni Goście, przyjmując role aktorskie. Podobnie rzecz miała się w akcie trzecim. W nowoczesnej adaptacji „Liliji” ponownie mamy do czynienia z jasnym przesłaniem – każdy winowajca dąży do nieuchronnego ukarania. W jednej z najpopularniejszych ballad, lecz teraz przeniesionych we współczesne realia, Publiczność obserwowała wielokrotną winowajczynię, a zaskakująca scenografia jak również sama adaptacja utworu spotkała się z żywą aprobatą. Zdrada, zbrodnia i kłamstwa, których dopuszcza się kobieta, wiodą ją ku karze. Jednak brzemię winy w równej mierze spoczywa na barkach braci. Demaskacja zbrodni odbywała się w znanych nam realiach: zamiast pustelnika to policyjny funkcjonariusz, przyjmujący winowajczynię na posterunku,  wskazuje jej słuszną drogę.

Aurę nostalgii, upajającej się tym, co minione, może nawet tęsknoty za tym, czego brak nam doskwiera umiejętnie, z wielkim profesjonalizmem stworzyli Państwo Ewelina i Damian Krawcowie z Muzykomania Studio. Czysty, a przepełniony emocjami głos solistki oraz delikatny akompaniament na kilka wspaniałych chwil, odmierzanych najwyższym wzruszeniem, z każdą piosenką zapadał coraz głębiej w serca Publiczności, rozrzewniając, budząc nadzieję oraz świadomość tego, jak cennym i kruchym skarbem jest królowa uczuć – miłość. 

Narodowe Czytanie 2022 trafnie podsumowała Przyjaciółka MiPBP w Dębicy, Pani Wirginia Lis, wskazując na duchową wartość wspólnych spotkań przy literaturze oraz ich walor formacyjny, zwłaszcza dla młodego pokolenia. Dziękujemy serdecznie wszystkim, biorącym udział we wspólnym czytaniu „Ballad i romansów” – Publiczności, Gościom oraz Artystom.