Spotkanie z dębiczaninem – doktor Damian Karol Markowski, „Lwów 1944” Pamięć i tożsamość

Lipiec jest miesiącem obfitującym w rocznice wielu przełomowych wydarzeń historycznych, o których możemy powiedzieć wprost, że zmieniając bieg historii, stanowią siłę kształtującą naszą tożsamość narodową. Do takich należy niewątpliwie powstanie lwowskie, temat szeroko omawiany, lecz wciąż niewyczerpany.
14 lipca 2021 r. ukazała się najnowsza książka doktora Damiana Karola Markowskiego pt. „Lwów 1944”, będąca publikacją znacznie wykraczającą poza ramy surowego naukowego opracowania kwestii już przecież obecnej w polskiej historiografii. O tej pozycji, jak i również o poprzednich książkach Autora będziemy mieli okazję porozmawiać już 5 sierpnia 2021 r. podczas spotkania z autorem w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Dębicy.

Doktor Damian Karol Markowski dał się poznać Czytelnikom jako wnikliwy i uważny obserwator przeszłości, umiejętnie i celnie wskazujący na przyczyny i następstwa poszczególnych wydarzeń. Powiązania między przeszłością a współczesną sytuacją wznoszą się na solidnym fundamencie wielu źródeł, dzięki czemu Czytelnik otrzymuje wieloperspektywiczny wgląd do interesujących go wydarzeń. Ta mnogość perspektyw jest szczególnie ważna zwłaszcza, jeżeli mówimy o wieloetnicznym Lwowie, który stał się przecież krwawą areną bratobójczych walk. Tutaj także, w lipcu 1944 nastąpiła dramatyczna kulminacja zaciętych walk, czyniąc miasto świadkiem bolesnych strat, ale i zwycięstwa.

Historyk, sowietolog i pracownik Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN mógłby poprzestać jedynie na zaprezentowaniu nam znanych już faktów, lecz sięga głębiej. Sam podkreśla, iż ma świadomość tego, jak często i różnorodnie podejmowane były już tematy tak go absorbujące. Dzięki takiemu odpowiedzialnemu spojrzeniu mamy szansę poznać fakty na nowo i dogłebniej, przy czym Czytelnik natychmiast dostrzega, że otrzymał bilet do niezwykłej podróży w przeszłość. Bezsprzecznie jest to wyprawa wymagająca, uzmysławiająca to, o czym dotychczas nie wiedzieliśmy, ale konieczna dla głębszego poznania nas, jako narodu oraz naszych sąsiadów. W książkach doktora Markowskiego drobiazgowość doświadczonego i pełnego pasji badacza stapia się z błyskotliwością i dynamizmem ukazania wydarzeń. Aparat badawczy Autora wspiera się na licznych źródłach, ale nie ogranicza się wyłącznie do nich.

Co bardzo istotne, Autor nie waha się podkreślać tego, jak trudnym brzemieniem jest pamięć i zarazem, jak łatwo ją postradać. Konflikt pamięci jest dla niego niezwykle ważny, podobnie, jak wskazywanie na przesuwający się wraz z upływem czasu punkt widzenia. Atut książek doktora Markowskiego stanowi niewątpliwie brak zanurzania się w spory ideologiczne, dystans oraz wysiłek, prowadzący do ocalenia naszej samoświadomości oraz osadzenie w danym temacie poprzez ukazanie życia codziennego bohaterów – mieszkańców Lwowa.    

Dotychczas mogliśmy już odbyć trudne podróże dzięki książkom takim jak „Płonące Kresy. Operacja „Burza” na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej” (2011) oraz „Anatomia strachu. Sowietyzacja obwodu lwowskiego 1944–1953. Studium zmian polityczno-gospodarczych” (2018), a także „Dwa Powstania. Bitwa o Lwów 1918” (2019), za którą Autor został uhonorowany Nagrodą Przeglądu Wschodniego. Są to doskonałe alternatywy dla pozycji czysto naukowych i mniej przystępnych, często hermetycznych, więc zachęcamy do zapoznania się ze wspomnianymi publikacjami.

Szczegóły na temat spotkania z Damianem Karolem Markowskim już niebawem.