DKK  – Agata Napiórska „Ha-Ga. Obrazki z życia”

Wyjątkowy, nieco oniryczny w sej odświętności moment tuż po Bożym Narodzeniu, a jeszcze przed nadejściem Nowego Roku przynosi naszemu Dyskusyjnemu Klubowi Książki spotkanie z postacią nietuzinkową, fascynującą – lecz nie przez swoją ekscentryczność czy megalomanię żądną świateł rampy. Anna Gosławska-Lipińska, wybitna osobowość artystyczna, rysowniczka satyryczna, ilustratorka książek dla dzieci, swą pracę w czasopiśmie „Szpilki” rozpoczęła w wieku zaledwie 21 lat. Z tygodnikiem miała pozostać przez kolejne cztery dekady, tworząc dlań aż 4 tysiące rysunków. Zarówno one, jak i  jej z niczym nieporównany humor, niedościgniona subtelność, doskonała aluzyjność i woalowanie oskarżeń łączące się z doskonałą precyzją konkludowania i pointowania codziennych sytuacji uczyniły z niej ulubienicę czytelników, doceniających umiejętność portretowania scen obyczajowych bez uciekania się do zjadliwej satyry. Jej zwykłe-niezwykłe życie odkrywa przed nami Agata Napiórkowska w książce pt. „Ha-Ga. Obrazki z życia.”, a publikacja ta będzie nam towarzyszyć podczas kolejnego spotkania DKK w czwartek, 28 grudnia 2023 r. o godz. 18.00. Spotkanie odbędzie się w Budynku Głównym MiPBP w Dębicy na ul. Akademickiej 10. Z Ha-Gą łączy nas zamiłowanie do obserwacji codziennego życia, wyostrzona czujność na paradoksy i groteski, rozgrywające się na naszych oczach. Nauczyła całe pokolenia, że błyskotliwa szarada celniej i dotkliwiej ukłuje, niż nawet najostrzejsza ironia. Z pewnością, przed nami spotkanie nostalgiczne, wprowadzające nas w przeszłość, w której – jak w wielu innych epokach – najlepszym lekarstwem na szarość i zarazem najskuteczniejsza bronią był właśnie humor.

Annę Gosławską-Lipińską uznaje się za pierwszą polską karykaturzystkę. Podkreśla się jej przyjaźnie z najsłynniejszymi literatami, ilustratorami i rysownikami oraz grafikami, wskazuje na ponadprzeciętną potęgę oddziaływania jej precyzyjnych, doskonale skomponowanych rysunków, mieszczących w sobie olbrzymi ładunek emocjonalny i refleksyjny. A jednak przez wiele lat fenomen twórczy, jakim niewątpliwie była, przycichł. Naturalnie, osoby wychowane na „Szpilkach” doskonale Ha-Gę znały. Jej szczere rysunki, niczym graficzne sygnatury stanowiły dla wielu formułę opisywania świata i układ odniesienia do bliźniaczych wydarzeń z naszej codzienności. Po raz pierwszy przywróciła ją dla nas Anna Niestorowicz – również artystka. Po raz drugi – Agata Napiórska w książce pt. „Ha-Ga. Obrazki z życia”. Na szczęście dla nas. Możemy bowiem wkroczyć do świata, spostrzegawczej i wrażliwej obserwatorki i konstatatorki świata, tworzącej dla odbiorcy galerię obyczajowych scen, tak bliskich nam – przewrotnie i uzmysławiająco.

Trafia do nas zatem biografia niezwykła – napisana potoczystym językiem, świetnie skomponowana, zabierająca nas zarówno do wspomnień i listów tytułowej bohaterki, jak i odmalowująca nią samą oczyma innych. Już fotografia na okładce wywołuje w nas sprzeciw – jak to możliwe, by tak uderzająco piękna kobieta mogła być zapomnianą? Jak mogła ścichnąć wiedza o niej? Lektura z każdą kolejną stroną utwierdza nas w przekonaniu o wyjątkowości Anny Gosławskiej-Lipińskiej i jednocześnie – o podobieństwie do nas samych. Choć wówczas kobiety, działające w świecie sztuki nie były zjawiskiem odosobnionym, Ha-Ga przynależała do świata zmaskulinizowanego. Męska na wskroś była rzeczywistość satyryczna – hermetyczna i niesprzyjająca. W swojej książce autorka prezentuje Czytelnikom koleje losu artystki narodzonej w Moskwie, tworzącej nieprzerwanie prace, które oparły się próbie czasu – nadal zabawne, skłaniające do sardonicznego uśmiechu i stwierdzenia: „Nic się nie zmieniło”.